Według szacunków w województwie podkarpackim mieszka około 320 tysięcy osób z niepełnosprawnościami, na ponad 2 mln mieszkańców.
- Na Podkarpaciu takie osoby mogą liczyć na szerokie wsparcie - zaznacza Teresa Kubas-Hul, wojewoda podkarpacki.
Dodaje, że na ten cel w tym roku przeznaczyła 1 513 700 000 zł.
- Wsparcie dla osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów to jeden z moich priorytetów. Istotne jest, by nasze działania odpowiadały potrzebom i dawały osobom z niepełnosprawnościami zarówno w dużych aglomeracjach, jak i małych gminach równy dostęp do usług - podkreśla Teresa Kubas-Hul.
System wsparcia obejmuje między innymi pomoc finansową dla osób z niepełnosprawnościami oraz ich opiekunów. Na to zadanie zabezpieczonych jest w 2025 roku 1 161 000 059 zł.
Osoby z niepełnosprawnościami, które pozostają w miejscu zamieszkania otrzymują wsparcie w postaci specjalistycznych usług opiekuńczych, mogą liczyć na pomoc opiekunki, opiekuna bądź terapeuty w codziennym funkcjonowaniu, uczeniu i samodzielności, prowadzeniu rehabilitacji i zapewnieniu dostępu do opieki zdrowotnej. W bieżącym roku w budżecie wojewody przeznaczonych jest na ten cel 16,7 mln zł
- Z kolei „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnościami” to program mający na celu zapewnienie wsparcia osobom z niepełnosprawnościami w codziennym życiu i aktywności społecznej - mówi Irena Marszałek-Czekierda, dyrektor Wydziału Polityki Społecznej w Podkarpackim Urzędzie Wojewódzkim.
Tłumaczy, że asystent pomaga w wykonywaniu codziennych czynności, z którymi dana osoba ma trudności, jak ubranie się, higiena, prowadzenie gospodarstwa domowego, poruszanie się, komunikacja z otoczeniem itp. W tym roku na ten cel pójdą 74 141 940 zł.
- Wiem, ile troski i wysiłku wkładają opiekunowie, by właściwie zadbać o swoich najbliższych. Stąd też Program „Opieka wytchnieniowa”, który ma na celu wsparcie członków rodzin lub opiekunów osób niepełnosprawnych poprzez zapewnienie im czasowej, doraźnej pomocy w opiece - dodaje Teresa Kubas-Hul.
Program umożliwia opiekunom odpoczynek, regenerację sił oraz załatwienie spraw osobistych, podczas gdy osoba niepełnosprawna znajduje się pod fachową opieką.
Skierowany jest on do osób sprawujących bezpośrednią opiekę nad dziećmi od 2 do 16. roku życia z orzeczeniem o niepełnosprawności oraz osobami dorosłymi ze znacznym stopniem niepełnosprawności lub orzeczeniem traktowanym na równi ze znacznym stopniem niepełnosprawności. 16 776 830 zł – to kwota przeznaczona na ten cel w 2025 roku.
Kolejne wsparcie to mieszkania wspomagane, czyli miejsce, gdzie osoby z niepełnosprawnościami – przy wsparciu specjalistów – przygotowywane są do niezależnego, samodzielnego życia. Mieszkania te dostosowane są do indywidualnych potrzeb i możliwości ruchowych mieszkańców. Zapewniają im bezpieczne i komfortowe warunki do życia oraz uczą samodzielności.
- Osoby z niepełnosprawnościami uczą się tu, jak samodzielnie dbać o zdrowie, gospodarować pieniędzmi, spędzać wolny czas, załatwiać sprawy w urzędach, przygotowywać posiłki, robić zakupy, prać, sprzątać. Sami płacą za czynsz, prąd, wodę, pokryją koszty wyżywienia, zakupu lekarstw, przejazdów, udziału w imprezach kulturalno-rekreacyjnych i wycieczkach - tłumaczy dyrektor Irena Marszałek-Czekierda.
Kwota na mieszkania wspomagane w 2025 roku wyniosła 4 840 000 zł.
Z myślą o osobach potrzebujących powstają także centra opiekuńczo-mieszkalne. To sieć placówek pobytu dziennego i całodobowego, gdzie zapewnione są różnego rodzaju aktywności oraz rehabilitacje.
- Aktualnie na terenie województwa mamy 13 takich jednostek - podaje dyrektor Wydziału Polityki Społecznej w PUW.
Kwota na COM w 2025 to 19 317 209 zł.
Istotna jest także rola środowiskowych domów samopomocy, które w stu procentach utrzymywane są z budżetu państwa a pobyt uczestników jest całkowicie bezpłatny. Na Podkarpaciu korzysta z nich ok. 3 tys. osób. Zabezpieczone w 2025 roku środki na ŚDS-y wynoszą 124 108 000 zł.
Środowiskowe domy samopomocy to ośrodki dziennego i całodobowego wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznym. Celem usług świadczonych w tego typu miejscach jest zwiększenie zaradności i samodzielności uczestników zajęć, a także ich integracja społeczna.
Natomiast domy pomocy społecznej służą osobom wymagającym całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, nie mogącym samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, którym nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych.
Celem działania DPS jest zapewnienie mieszkańcom warunków bezpiecznego i godnego życia, intymności, niezależności dostosowanej do poziomu sprawności i podtrzymywanie samodzielności. Każdy z DPS zapewnia całodobową opiekę oraz zaspokaja niezbędne potrzeby bytowe, edukacyjne, społeczne i religijne. Kwota zapisana na DPS-y w tym roku to 96 779 000 zł.