„Rachunki pod kontrolą konsumenta” – nowa akcja informacyjna URE

Kampania jest odpowiedzią na wyniki badań opinii społecznej przeprowadzonych na zlecenie URE na przełomie marca i kwietnia 2025 roku. Z badań tych wynika, że znaczna część konsumentów nie rozumie, w jaki sposób ustalane są ceny energii, czym różnią się poszczególne oferty, ani jakie prawa przysługują im jako odbiorcom. Obawy przed wzrostem kosztów oraz skala oszustw przy zawieraniu umów potwierdziły potrzebę szerszej edukacji społecznej.

Za co i komu płacimy? Struktura rachunku za energię

Rachunek za energię elektryczną składa się z dwóch głównych części: opłat za towar (czyli samą energię elektryczną) oraz opłat za usługę jej dostarczenia (czyli dystrybucję).

W części towarowej zawierają się:

• Opłata za zużytą energię – zależna od ilości zużytej energii, wyrażona w zł/kWh.
• Opłaty dodatkowe, np. opłata handlowa – mogą obejmować koszty obsługi klienta lub usługi dodatkowe, takie jak ubezpieczenie czy serwis.

W części dystrybucyjnej znajdują się:

• Opłaty stałe – niezależne od zużycia, takie jak opłata sieciowa stała, przejściowa i abonamentowa.
• Opłaty zmienne – uzależnione od ilości zużytej energii, w tym opłata jakościowa, opłata sieciowa zmienna, opłaty OZE, kogeneracyjna i mocowa.

Rodzaje ofert sprzedaży energii elektrycznej

Na rynku dostępne są dwa główne typy ofert sprzedaży energii:

• Oferta taryfowa (regulowana) – to najczęstsza forma umowy zawieranej przez odbiorców indywidualnych. Cena energii zatwierdzana jest przez Prezesa URE, co oznacza stabilność i przejrzystość warunków. W okresie obowiązywania zatwierdzonej taryfy cena nie ulega zmianie.
• Oferta wolnorynkowa (nieregulowana) – cena ustalana jest przez sprzedawcę zgodnie z jego cennikiem. Tego rodzaju oferty mogą zawierać dodatkowe opłaty, dlatego konieczne jest uważne czytanie umów.

Prawa konsumenta

W ramach kampanii URE przypomina o podstawowych prawach przysługujących konsumentom:

• Każdy ma prawo do bezpłatnej zmiany sprzedawcy energii elektrycznej.
• Umowa zawarta na odległość, np. przez telefon, może zostać rozwiązana bez podania przyczyny w terminie 14 dni od jej zawarcia, bez ponoszenia kosztów.
• Sprzedawcy energii mają obowiązek przedstawić warunki umowy w sposób jasny i zrozumiały, w tym informacje o opłatach dodatkowych.

Na co zwracać uwagę przy podpisywaniu umów?

URE apeluje, by każdorazowo:

• Czytać dokładnie treść umowy przed jej podpisaniem.
• Upewnić się, że nie znajdują się w niej ukryte opłaty lub zobowiązania.
• Zachować szczególną ostrożność przy ofertach przedstawianych telefonicznie lub podczas wizyt domowych.

W przypadku wątpliwości można skorzystać z materiałów informacyjnych przygotowanych przez URE lub skontaktować się z urzędem.

Kampania „Rachunki pod kontrolą konsumenta” ma na celu wyrównanie szans informacyjnych i zwiększenie bezpieczeństwa odbiorców energii. Świadomy konsument to lepiej chroniony konsument. URE zachęca wszystkich do zapoznania się z materiałami kampanii i podejmowania świadomych decyzji na rynku energii elektrycznej.