Gdy bliski umiera w Niemczech – jak mieszkańcy Podkarpacia mogą sprowadzić ciało do Polski?

W tym artykule wyjaśniamy, jak wygląda proces sprowadzenia ciała osoby zmarłej z Niemiec, jakie formalności trzeba dopełnić i w jaki sposób można uzyskać pomoc w tej trudnej sytuacji.

Najczęstsze okoliczności zgonów za granicą

W przypadku osób pochodzących z Krosna i Podkarpacia, przebywających za granicą – w tym w Niemczech – zgony najczęściej są wynikiem:

-wypadków komunikacyjnych
- nagłych zachorowań (np. zawał serca, udar),
- wypadków przy pracy,
- zdarzeń losowych lub chorób przewlekłych.

O informacji o śmierci bliskiej osoby za granicą rodzina najczęściej dowiaduje się za pośrednictwem policji, pracodawcy lub z konsulatu. To moment niezwykle trudny emocjonalnie – pełen szoku, smutku i bezradności. Mimo ogromu przeżyć, jakie temu towarzyszą, warto jak najszybciej podjąć uporządkowane działania, które pozwolą rozpocząć  sprowadzenie zwłok z Niemiec do Polski.

Co należy zrobić krok po kroku?

1. Ustalenie miejsca zgonu i kontakt z odpowiednimi służbami
Pierwszym krokiem jest uzyskanie informacji, gdzie doszło do zgonu oraz który szpital, urząd lub jednostka policji prowadzi sprawę. Od tych instytucji można otrzymać kartę zgonu (Todesbescheinigung ) lub pierwsze dokumenty potwierdzające śmierć.

2. Czy zostanie wykonana sekcja zwłok?
Jeśli okoliczności śmierci są niejasne lub wymagają wyjaśnienia, niemiecka prokuratura może zlecić sekcję zwłok. Taka procedura opóźnia wydanie ciała, ale jest obowiązkowa i niezależna od woli rodziny.

3. Uzyskanie aktu zgonu w Niemczech
Po zakończeniu procedur medycznych i prawnych, niemiecki urząd stanu cywilnego (Standesamt) wystawia akt zgonu (Sterberurkunde). Najlepiej, jeśli jest to wielojęzyczny dokument – pozwala on uniknąć konieczności tłumaczenia przysięgłego na język polski.

4. Pozwolenie na transport zwłok
Do wywozu ciała z Niemiec niezbędne są: 
- Zaświadczenie o braku przeciwwskazań do transportu – (Unbedenklichkeitsbescheinigung) wydawane przez urzędnika sanitarnego (Amtsarzt), 
- Leichenpass – tzw. paszport zwłok, wydawany przez lokalny urząd gminy (Bürgeramt) lub departament zdrowia (Gesundheitsamt),
- Zgoda polskich władz – starosty powiatowego lub prezydenta miasta właściwego dla miejsca pochówku w Polsce,
- Zezwolenie Konsula Polskiego w Niemczech – w zależności od miejsca zgonu dokument taki otrzymać można w Berlinie, Hamburgu, Monachium lub Kolonii.

Bez tych dokumentów przewóz ciała przez granicę nie będzie możliwy.

5. Zgłoszenie zgonu w Polsce
Po sprowadzeniu zwłok należy zgłosić zgon w polskim Urzędzie Stanu Cywilnego, aby uzyskać polskie akty zgonu. Wymagane są: Niemiecki akt zgonu, jego tłumaczenie (jeśli nie ma wersji wielojęzycznej) oraz dokument tożsamości osoby zgłaszającej.

Czy można to wszystko załatwić samodzielnie?
Z prawnego punktu widzenia – tak. W praktyce jednak to bardzo trudne. Bariera językowa, nieznajomość przepisów i presja czasu powodują, że wiele rodzin decyduje się na skorzystanie z pomocy firm specjalizujących się w międzynarodowym transporcie zwłok. Taka firma załatwia wszystkie formalności, dokumenty, kontaktuje się z urzędami i zapewnia bezpieczny transport.

Ile trwa sprowadzenie ciała z Niemiec do Podkarpacia?
Średni czas sprowadzenia ciała z Niemiec do Polski to od 3 do 7 dni roboczych. Jeśli konieczna jest sekcja zwłok lub jeśli dokumenty są wydawane z opóźnieniem – czas ten może się wydłużyć. W pilnych przypadkach i przy wsparciu profesjonalnej firmy, transport może zostać zrealizowany nawet w ciągu 48–72 godzin.

Jaki jest koszt transportu zwłok z Niemiec do Krosna?
Koszt sprowadzenia zwłok z Niemiec do Polski zależy od wielu czynników, głównym z nich jest odległość. W typowych przypadkach ceny wahają się od 6 000 do 8 000 złotych. Warto wiedzieć, że w przypadku śmierci obywatela Polski w Niemczech, rodzinie należy się zasiłek pogrzebowy w Polsce o ile członkowie rodziny spełniają warunki uprawniające do otrzymania takiego świadczenia.

Pomoc i godne pożegnanie 
Utrata bliskiej osoby za granicą to jedno z najtrudniejszych doświadczeń w życiu. Choć procedury bywają złożone, istnieją sprawdzone ścieżki postępowania oraz fachowa pomoc. Dzięki odpowiedniemu wsparciu możliwe jest przeprowadzenie całego procesu w sposób uporządkowany, z zachowaniem należnej godności i szacunku dla osoby zmarłej.

Mirosław Błażejewski
Ekspert ds. międzynarodowego transportu zwłok, właściciel firmy EFEZ zajmującej się sprowadzaniem zmarłych do Polski -  www.transport-zwlok.com.pl