"DĘBY KATYŃSKIE" posadzone przez SŁUŻBĘ WIĘZIENNĄ i GMINĘ JAŚLISKA

W uroczystości wzięli udział: Pani Maria Kurowska, członek Zarządu Województwa Podkarpackiego, która również reprezentowała p. Marszałka Województwa Podkarpackiego Władysława Ortyla, który nie mógł przybyć na uroczystość; Pan Bogdan Rzońca poseł na Sejm RP, samorządowcy na czele z wójtem Gminy Jaśliska Adamem Dańczakiem, przedstawiciel Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w Rzeszowie mjr Krzysztof Jakubek, kierownictwo Zakładu Karnego w Łupkowie z Dyrektorem płk Adamem Zarzycznym i kierującym Oddziałem Zewnętrznym Zastępcą Dyrektora ppłk Janem Sudykiem na czele wraz z podległymi funkcjonariuszami, ppłk SW w st. sp. Wiesław Potasiewicz kierujący OZ Moszczaniec w latach 1997-2016; ppłk Andrzej Nykiel - Komendant WKU Jasło, mjr Wiesław Wojdyła - Szef Wydziału Rekrutacji WKU Jasło, kpt SG Waldemar Bochnak - Zastępca Komendanta Placówki Straży Granicznej w Sanoku, komisarz Tomasz Dąbrowski - Zastępca Komendanta Miejskiego Policji w Krośnie, bryg. Zbigniew Nowak - Zastępca Komendanta Miejskiego Państwowej Straży Pożarnej w Krośnie, a także duchowieństwo ks. Andrzej Panek Proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej w Wisłoku Wielkim i ks. Mieczysław Szostak Proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej w Rymanowie, którzy koncelebrowali Mszę Świętą w Moszczańcu oraz ks. Grzegorz Polasz Proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej w Jaśliskach. Udział wzięli także regionaliści, dr Joanna Potaczek - Organizatorka Podkarpackich Przedsięwzięć i Upamiętnień Historycznych, hm. Katarzyna Chowaniec z Sanoka, Harcerze ze Szkoły Podstawowej w Jaśliskach wraz z Panią Dyrektor Katarzyną Dubis, Pan Paweł Panaś - Nadleśniczy Nadleśnictwa Rymanów, Pani Małgorzata Śmiałowska Bis wraz z mężem Bogusławem - bratanica komisarza Straży Granicznej Zygmunta Augusta Bezuchy zamordowanego w Katyniu; p. Katarzyna Zimoń - prawnuczka policjanta Stanisława Pastuszaka (Ukraińska Lista Katyńska) pochowanego w Bykowni.

Szczególnymi gośćmi uroczystości byli członkowie rodziny uhonorowanego Stanisława Żuka, którzy przybyli z Wrocławia i z Zębic: p. Andrzej i Stanisława Zając (wnuk), p. Krzysztof Zając (prawnuk), p. Krystyna Kluz (wnuczka), p. Grażyna Kluk (wnuczka), p. Marek i Katarzyna Stochmiałek (prawnuk). Rodzina zamordowanego dopiero po 79 latach dowiedziała się konkretnie co stało się z ich bliskim albowiem dotychczas wiedzieli tylko tyle, że w dniu 11 kwietnia 1940 roku został zatrzymany przez NKWD na przesłuchanie, z którego już nigdy nie wrócił.
Obok Kościoła pw. Miłosierdzia Bożego w Moszczańcu posadzono dwa Dęby pamięci poświęcone: Aspirantom Straży Więziennej Kazimierzowi Sieńkowskiemu oraz Stanisławowi Żukowi.

Kazimierz SIEŃKOWSKI, syn Romualda, ur. w 1900 r. we Lwowie. Co najmniej od 1924 r. pracował jako funkcjonariusz Straży Więziennej. Był strażnikiem w więzieniu karnym Drohobyczu. Aresztowany przez NKWD w październiku 1939 r. we Lwowie. Zamordowany w 1940 r. i pochowany na cmentarzu wojennym w Kijowie - Bykowni.
Awansowany pośmiertnie na stopień Aspiranta Straży Więziennej Postanowieniem Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego z dnia 5 października 2007 r. Nr 112-53-07. Decyzja o awansie została ogłoszona 10 listopada 2007 roku w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”, zorganizowanej w Warszawie.

Stanisław ŻUK, syn Józefa i Anny, ur. 27 lutego 1898 r. w Wygnance (powiat Czortków – obecnie w granicach miasta). Ukończył 2 klasy szkoły powszechnej, a następnie pomagał w prowadzeniu rodzinnego gospodarstwa. 28 III 1916 powołany do armii austriackiej i wcielony do 1. pułku strzelców Landwehry, w szeregach którego walczył na froncie do 1 XI 1918, awansując w lutym 1918 do stopnia kaprala. Od 1 VIII 1919 służył w WP. Przydzielony do Ekspozytury Żandarmerii Polowej w Czortkowie. 15 VIII 1919 odkomenderowany na kurs żandarmerii przy 6. dywizjonie żandarmerii we Lwowie, który ukończył 5 XI 1919. Po kursie powrócił do ekspozytury w Czortkowie i otrzymał przydział na posterunek w Ułaszkowej. 10 II 1920 mianowany żandarmem zawodowym, 4 V 1920 przeniesiony do Ekspozytury Żandarmerii w Barze. 20 VIII 1920 przydzielono go Ekspozytury Żandarmerii w Rawie Ruskiej. 1 III 1921 mianowany podoficerem zawodowym, a 1 VI 1921 przeniesiony do plutonu żandarmerii nr 3 „Dubno”. 12 IX 1921 skierowany do Kadry Szwadronu Zapasowego Żandarmerii nr 6 we Lwowie, a 1 XI 1921 – do Ekspozytury Żandarmerii przy 2. Armii. Następnie służył w plutonach żandarmerii 2. Dywizji Piechoty Legionów (od 12 XI 1921) i 1. Dywizji Piechoty Legionów (od 28 V 1922). 12 VI 1922 został przeniesiony do 27. Szwadronu Żandarmerii Polowej Kordonowej, a 15 V 1923 zwolniony z wojska. Dnia 1 II 1924 przyjęty do Policji Państwowej województwa tarnopolskiego jako posterunkowy. Służył w Komisariacie w Tarnopolu. 27 I 1925 zwolniony ze służby w Policji Państwowej.
W 1925 przyjęty do służby w więziennictwie i przydzielony jako dozorca więzienny (po reformie w 1932: strażnik więzienny) do więzienia karno-śledczego w Czortkowie. W 1938 awansował do stopnia st. strażnika z przydziałem i został przeniesiony do więzienia przy Sądzie Grodzkim w Drohobyczu. Był członkiem BBWR. Odznaczony: Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921, Brązowym Medalem Za Długoletnią Służbę. Żonaty, miał córkę. Rodzina została deportowana 13 IV 1940 do Kazachstanu. Aresztowany przez NKWD w dniu 11 kwietniu 1940 w Drohobyczu i tam więziony. Zamordowany przez NKWD i pochowany na cmentarzu wojennym w Bykowni.
Awansowany pośmiertnie na stopień Aspiranta Straży Więziennej Postanowieniem Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego z dnia 5 października 2007 r. Nr 112-53-07. Decyzja o awansie została ogłoszona 10 listopada 2007 roku w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”, zorganizowanej w Warszawie.

Szczególnym elementem uroczystości było odsłonięcie przez Panią Marię Kurowską członka Zarządu Województwa Podkarpackiego, Pana Bogdana Rzońcę Posła na Sejm RP i Adama Dańczaka Wójta Gminy Jaśliska tablicy pamiątkowej poświęconej por. Bogusławowi Lisowskiemu, którą usytuowano w pobliżu zasadzonego Dębu Pamięci, tuż przy Kościele pw. Św. Mikołaja w Woli Niżnej.

Bogusław LISOWSKI, s. Aleksandra i Stanisławy z Kurkowskich. Urodził się 12 kwietnia 1913 r. w Woli Niżnej. Ojciec jego od 1911 r. był nauczycielem w 1-klasowej szkole w Woli Niżnej. Bogusław po ukończeniu 4 letniego gimnazjum, w dniu 4 września 1928 r. został przyjęty do Państwowej Szkoły Technicznej we Lwowie na wydział elektromechaniczny. Szkołę ukończył 14 czerwca 1933 r. uzyskując tytuł – technik ruchu. W latach 1934-1935 był uczestnikiem IX Kursu Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii im. Marcina Kątskiego we Włodzimierzu Wołyńskim /8 bateria/. Szkołę tą rozpoczął 19 IX 1934 r., a 18 września został zaprzysiężony. Dnia 21 marca 1935 r. awansował na bombardiera, 19 czerwca 1935 r. awansowany na stopień kaprala, a 27 czerwca na plutonowego. Szkołę ukończył 27 czerwca 1935 r. z wynikiem dobrym. Wówczas otrzymał stopień podchorążego rezerwy. Dnia 1 VIII przydzielony został o 19 Pułku Artylerii Lotniczej, 6 baterii, a 1 X 1935 r. przeniesiony został do rezerwy. W 1939 r. został mianowany podporucznikiem i przydzielony do 1 Pułku Artylerii Motorowej w Stryju. W 1937 r. mieszkał w Hajdukach Wielkich przy ul. Dyrekcyjnej 2/3 w powiecie świętochłowickim. Według opinii przełożonych był człowiekiem inteligentnym, zrównoważonym, ambitnym, obowiązkowym, wyróżniającym się znaczną sprawnością fizyczną. W dniu 13 lipca 1938 r. zawarł związek małżeński z Jadwigą Lipińską w kościele parafialnym w Hajdukach Wielkich, z którą miał córkę. Cywilnie wykonywał zawód technika ruchu hutniczego w hucie w Chorzowie. Więziony w Kozielsku, zamordowany w Katyniu strzałem w tył głowę przez sowieckich zbrodniarzy.
Awansowany pośmiertnie na stopień Porucznika Wojska Polskiego Decyzją Nr 439 Ministra Obrony Narodowej Aleksandra Szczygło z dnia 5 października 2007 r. Decyzja o awansie została ogłoszona 10 listopada 2007 roku w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”, zorganizowanej w Warszawie.

To dzięki bardzo dobrej współpracy Służby Więziennej z Gminą Jaśliska, dr Joanną Potaczek udało się zorganizować tą uroczystość. Służba Więzienna pokazuje także, że oprócz realizacji najważniejszych zadań w strukturach bezpieczeństwa państwa tj. ochrony społeczeństwa przed sprawcami przestępstw oraz prowadzenia resocjalizacji, w jej szeregach jest wiele osób pasjonujących się historią, którym zależy na angażowaniu się w życie lokalnej społeczności poprzez edukację historyczną. W trakcie tej Uroczystości wszyscy jej uczestnicy podkreślali jaką wagę dla Nas Wszystkich ma pamięć o własnej historii w podtrzymaniu tożsamości narodowej. Zorganizowanie tej Uroczystości ma także edukacyjny i społeczny wymiar, który polega także na integracji społeczności lokalnej, grup zawodowych czy wspólnot lokalnych. To "żywa" lekcja historii, w której uczestniczyła młodzież ze Szkoły w Jaśliskach, a udział w programie "Katyń... Ocalić od zapomnienia" inspiruje do podjęcia wspólnych działań na rzecz wychowania młodzieży na świadomych obywateli, żyjących w poczuciu przynależności do wspólnoty narodowej i odpowiedzialności za losy państwa, w który wpisała się także Służba Więzienna.

Tekst:
kpt SW Marek Jakubus
Opracowanie biogramów:
dr Joanna Potaczek
kpt SW Grzegorz Oleniacz
kpt SW Marek Jakubus

Zdjęcia:
szer. Marek Fejdasz