S19 Domaradz – Krosno. Archeolodzy odsłaniają historię podczas budowy trasy

Odkrycia na trasie przyszłej S19

Prace archeologiczne prowadzone są na terenie pięciu miejscowości: Iskrzyni, Komborni, Bliznego, Jasienicy Rosielnej i Orzechówki. Łącznie obejmują one ponad 600 arów. Archeolodzy natrafili na liczne obiekty wziemne, świadczące o dawnej aktywności człowieka.

Wśród odkryć znajdują się m.in.:

• pozostałości osad prehistorycznych,
• jamy osadowe,
• paleniska i dołki posłupowe,
• fragmenty naczyń ceramicznych.

Znaleziska wskazują, że tereny dzisiejszego Podkarpacia były zamieszkane i wykorzystywane przez ludzi już ponad 1,5 tys. lat temu.

Archeologia integralną częścią inwestycji drogowych

Badania archeologiczne są obowiązkowym elementem procesu przygotowania i realizacji dużych inwestycji drogowych. Już na etapie planowania tras gromadzone są dane o stanowiskach archeologicznych, które mogą wpłynąć na wybór wariantu przebiegu drogi. Ochrona dziedzictwa archeologicznego jest priorytetem – w przypadku cennych stanowisk możliwe jest nawet przeprojektowanie trasy.

Etapy badań: od powierzchniówki po wykopaliska

Proces badań obejmuje kilka kluczowych etapów:

1. Badania rozpoznawcze
Po uzyskaniu decyzji środowiskowej wojewódzki konserwator zabytków określa zakres badań. Pierwszym krokiem są badania nieinwazyjne – tzw. powierzchniówki. Archeolodzy przeczesują teren w poszukiwaniu fragmentów ceramiki, narzędzi czy innych śladów bytności człowieka. Wcześniej analizowane są źródła archiwalne, dane z muzeów, rejestrów zabytków oraz skaningu laserowego LiDAR.

2. Badania wykopaliskowe
Jeśli rozpoznanie potwierdzi obecność stanowisk, przeprowadzane są wykopaliska. Polegają one na metodycznym usuwaniu kolejnych warstw ziemi oraz szczegółowym dokumentowaniu znalezisk – poprzez fotografie, rysunki, opisy i pomiary geodezyjne. Po zakończeniu prac terenowych zabytki trafiają do analizy, co umożliwia rekonstrukcję życia dawnych społeczności.

Nadzór archeologiczny na budowie

Archeolodzy towarzyszą również pracom ziemnym. Podczas usuwania humusu prowadzą bieżący nadzór, a w razie odkrycia zabytków – wstrzymują roboty i zgłaszają odkrycie służbom konserwatorskim. W takiej sytuacji wydawana jest decyzja o przeprowadzeniu dodatkowych badań wykopaliskowych na danym fragmencie inwestycji. Może to czasowo wpłynąć na harmonogram robót oraz generować dodatkowe koszty.